środa, 9 marca 2022

Zamek w Siewierzu - dawna rezydencja biskupów krakowskich

Siewierz to miasto o bardzo długiej historii. Gród istniał w tym miejscu już w początkach państwa polskiego; w XIV stuleciu śląscy książęta wznieśli murowany zamek, który na kartach dziejów najbardziej zapisał się jako siedziba biskupiego Księstwa Siewierskiego. Po latach popadania w ruinę, w XXI wieku wróciło w jego mury życie i dziś jest on prawdziwą wizytówką Siewierza oraz powiatu będzińskiego. Jak prezentuje się dawna rezydencja biskupów krakowskich?


Dokładne początki zamku w Siewierzu nie są znane. Na podstawie badań archeologicznych szacuje się, że istniał on w II połowie XIV wieku, choć nie jest wykluczone, że powstał jeszcze wcześniej. Sam Siewierz jako gród istniał już w początkach państwa polskiego. W XIII wieku był siedzibą kasztelanii, a od XII do XV wieku rządzili nim książęta śląscy, którzy wznieśli gotycki zamek. W 1443 roku zamek siewierski zakupił od zadłużonego księcia Wacława I cieszyńskiego Zbigniew Oleśnicki - biskup krakowski. Kilka lat później utworzono Księstwo Siewierskie z własnym wojskiem, sejmem, monetą, surowym sądem i szlachtą. Zamek był jego "sercem" i polityczną oraz administracyjną siedzibą.


Z biegiem lat zamek podlegał licznym zmianom. W XVI wieku przebudowano go na modłę renesansową. Rozebrano stołp (wieżę ostatecznej obrony), a z pozyskanego kamienia zbudowano reprezentacyjne skrzydło południowe i zachodnie. Powstał też nieduży barbakan z tarasem artyleryjskim. Kolejna renowacja została przeprowadzona w latach 1681-1699. Przebudowano skrzydło wschodnie, tworząc w nim kaplicę, a wieżę podwyższono i zwieńczono barokowym hełmem. Po pożarze w XVIII wieku zamek odbudowano, lecz wkrótce zaczął popadać w ruinę.


Zamek został zajęty przez Szwedów podczas potopu (1655-1660), w XVIII wieku stał się tłem do wojny domowej między zwolennikami króla Stanisława Leszczyńskiego z poplecznikami Augusta II Mocnego i wykorzystywano go militarnie jeszcze podczas wojen napoleońskich. Jednak jego upadek rozpoczął się w 1790 roku, kiedy to Sejm Wielki zlikwidował księstwo siewierskie wcielając je do Rzeczypospolitej. Opuszczony przez biskupów krakowskich niszczał i powoli zamieniał się w ruinę. 


W latach 50. i 70. XX wieku rozpoczęto trwające z przerwami prace zabezpieczające, które wznowiono w 1999 roku. Do stanu obecnego zamek doprowadzono w latach 2008-2009 przy wsparciu Funduszy Europejskich. Powstała platforma widokowa w wieży bramnej, obiekt został uporządkowany, w podziemiach pojawiła się przestrzeń wystawiennicza, a wstęp do fortecy możliwy jest po drewnianym pomoście. Zamek można zwiedzać, a w niektóre weekendy odbywają się tam różne imprezy i pokazy rycerskie. 


Pamiętam dobrze zamek jeszcze sprzed tej renowacji, nawet mam kilka zdjęć z początku 2008 r. Wykonano tu wspaniałą pracę, która sprawia, że Siewierz jest miejscem, które każdy miłośnik zamków powinien odwiedzić. Niedaleko znajduje się też parę innych ciekawych miejsc, między innymi zamek w Będzinie czy pałac w Świerklańcu. To jak - wybierzecie się na wycieczkę do Siewierza? 


Zamek w Siewierzu w 2008 roku - przed renowacją

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz