Choć Praga zdecydowanie częściej kusi turystów wspaniałymi zabytkami i historyczną zabudową w obrębie centrum miasta, to warto pamiętać, że nieco na obrzeżach także można spotkać wyjątkową architekturę. Zajrzyjcie ze mną na osiedle Baba - wzorzec modernistycznych idei mieszkaniowych i życiowe dzieło znanego czeskiego architekta Pavla Janáka.
Część z Was być może kojarzy z mojego wpisu lub z innych źródeł osiedle WuWa we Wrocławiu - jedno z sześciu wzorcowych osiedli, będących odpowiedzią na kryzys mieszkaniowy i przeludnienie miast w Europie na przełomie lat 20. i 30. XX wieku. Powstałe z inicjatywy Werkbundu domy całkowicie odchodziły od dotychczas znanych rozwiązań mieszkaniowych i przestronnych lokali w kamienicach czy pałacach mieszczańskich. Zaprojektowane na mniejszej przestrzeni do maksimum wykorzystywały swoją powierzchnię, dostosowując ją do założonych funkcji. Eksperymentalne osiedla wzorcowe w ogromnej mierze przyczyniły się do rozwoju architektury XX wieku.
Wrocław - WuWa (zdjęcie archiwalne z www.wuwa.eu, współczesne - praca własna).
Praską wystawę zaaranżował czeski Werkbund, inspirując się podobnymi inicjatywami powstałymi w Brnie i Stuttgardzie. Ogólny zarys osiedla i zasady zabudowy skonstruował Pavel Janák, a poszczególne budynki zaprojektowali w latach 1928-1932 czescy i słowaccy architekci (oraz jeden z Holandii) związani z Pragą. W przeciwieństwie do osiedli w Stuttgarcie, Wiedniu i Wrocławiu, które były finansowane z funduszy miejskich, Babę sfinansowali prywatni inwestorzy, którzy po zakończeniu wystawy zamieszkali w domach. Końcowy efekt jest więc efektem pewnego kompromisu między architektami a przyszłymi właścicielami nieruchomości.
Osiedle wyróżnia także atrakcyjne położenie na zboczach wzgórza o nazwie - a jakże - Baba, z którego roztacza się przepiękny widok na miasto. W okolicy jest dużo zieleni, terenów spacerowych, a także ruiny zamku. Powstałe domy przeznaczone były dla różnych odbiorców, dlatego spotkamy tu zabudowę jedno- i wielorodzinną oraz szeregową. Budynki są jasne i dobrze doświetlone, posiadają duże okna, loggie, balkony i tarasy.
O funkcjonalności osiedla najlepiej świadczy fakt, że sam Janák wybrał to miejsce na swój dom rodzinny. Dziś cały kompleks budynków znajduje się pod ochroną konserwatorską i jest pożądaną przez Prażan lokalizacją do zamieszkania. Dowodzi to ponadczasowości funkcji i funkcjonalności architektury sprzed 90 lat (!).
