Czy wiecie, że Beskid Żywiecki jest drugim co do wysokości (po Tatrach) pasmem górskim w Polsce? Nie wierzycie? Sama byłam zaskoczona, bo wyższe wydawały mi się Karkonosze albo Bieszczady, ale okazuje się, że Babia Góra jest wyższa od Śnieżki, a Pilsko przewyższa Tarnicę. Dotychczas mało pisałam o Beskidzie Żywieckim, bo moje wędrówki po tym paśmie przypadły na czasy, kiedy nie pisałam jeszcze bloga. Nie znaczy to jednak, że nie znam tych rejonów, więc dziś sięgam do archiwum i przedstawię Wam Beskid Żywiecki w pigułce. Nie będzie to jednak encyklopedyczny przewodnik, a moje własne doświadczenia z tymi pięknymi górami. Zapraszam!
Do Beskidu Żywieckiego, położonego w Beskidach Zachodnich, na południe od Beskidu Śląskiego i Małego, mam duży sentyment. To właśnie tutaj jakieś 16 (!) lat temu zakochałam się w chodzeniu po górach. No, zakochałam, to może duże słowo, bo znacznie częściej przeklinałam"dalekooo jeszczeee?". Ale coś jednak we mnie z tamtych czasów zostało na dłużej i w góry zaczęłam jeździć coraz częściej. Beskid Żywiecki jest stosunkowo łatwo osiągalny z Katowic, Krakowa i okolic Bielska-Białej czy Żywca. W wiele miejsc łatwo dojechać można pociągiem, ale są też takie, w które najwygodniej dostać się autem. To w sumie dość niepozorne góry - często zalesione, bez charakterystycznych skał, jak w Tatrach, bez połonin jak w Bieszczadach, bez polodowcowych kotłów, jak w Karkonoszach. Ale mają w sobie coś charakterystycznego i malowniczego - hale. Wczesną wiosną obsypują się one dywanem krokusów, latem zachęcają do odpoczynku na kocu. Hala Lipowska, Hala Rycerzowa, Hala Krupowa, Hala Krawcula i wiele innych. To o nich i nie tylko o nich będzie mowa. Kolejność przypadkowa (albo i nie).
Spis treści
1. Hala Boracza, Hala Lipowska, Rysianka, Romanka i Słowianka
2. Bacówka na Krawcowym Wierchu
Hala Boracza, Hala Lipowska, Rysianka, Romanka i Słowianka
Celowo piszę o nich razem, bo osobno po prostu nie ma to sensu. Idąc w jedno z tych miejsc, najlepiej odwiedzić je wszystkie, robiąc jedną z najbardziej malowniczych pętli w Beskidzie Żywieckim. Zacząć należy z Żabnicy Skałki, spod sklepu. W tymże sklepie w 2006 roku podczas studenckiego wyjazdu kupiłam sobie jogurt, aby... powiedzmy, że ukoić emocje po intensywnych nocnych dysputach naukowych ;-) Jogurt zjadłam gdzieś w 1/3 trasy na Halę Boraczą (849 m n.p.m.) ale że nie było nigdzie kosza, a spacer przecież miał być krótki, to niosłam ten pusty kubeczek w ręku ze sobą przez prawie cały dzień. Te szlaki już zawsze będą mi się kojarzyć z jogurtem.
Idąc czarnym szlakiem możemy wejść na wspomnianą Halę Boraczą, następnie widokowym żółtym szlakiem na Halę Lipowską (1269 m n.p.m.). Pętlę zakończyć można na Rysiance (1254 m n.p.m.) i zejść zielonym szlakiem do Żabnicy albo kontynuować wędrówkę do Romanki (1366 m n.p.m.) i dalej do Stacji Słowianka (846 m n.p.m.) i czarnym w dół. Można też pominąć Romankę i wybrać czerwony szlak - ciekawostką jest jeden trudniejszy moment, na którym znajdują się łańcuchy, jedyne w tych górach poza Percią Akademików. Na Halę Lipowską dojść można też widokowym niebieskim szlakiem ze Złatnej. Te szlaki znam, ale są w okolicy jeszcze dwa na Rysiankę - z Pilska i z Sopotni Wielkiej, lecz nie kojarzę, abym nimi kiedykolwiek szła.
Jeszcze dłuższą opcją jest zejście przez Abrahamów aż do Węgierskiej Górki i przy okazji zobaczyć można tamtejsze forty zwane "Westerplatte Południa". Raz szłam też na Halę Boraczą z Milówki zielonym szlakiem - to była dłuuuga droga. Chyba jednak wolę wersję z Żabnicy. Na koniec ważna informacja dla łasuchów - w schronisku na Hali Boraczej można zjeść słynne wśród beskidomaniaków jagodzianki. Boracza jest też świetnym wyborem na łatwy spacer z dzieckiem, co przetestowaliśmy z naszą wówczas siedmiomiesięczną córką.
Przykładowe trasy
Bacówka na Krawcowym Wierchu
Pod Krawcowym Wierchem, a dokładniej na Hali Krawcula (1041 m n.p.m.), znajduje się kameralna bacówka. Położona jest ona trochę na uboczu, bo nie biegnie tędy żaden główny szlak, a rzut kamieniem dalej jest już Słowacja. Czytałam, że początkowo ta bacówka miała stanąć na Muńcole, ale ze względu na problem z dostępnością wody, zbudowano ją właśnie tu. W grudniu 2015 roku spędziłam w tym schronisku jedną noc i bardzo miło wspominam klimat tego miejsca. Brak prądu, wieczorna biesiada przy świecach, gitara i coraz rzadziej spotykana ludzka życzliwość i otwartość. Tamten wieczór był dla mnie taką kwintesencją tego, co lubię w górskich wędrówkach. Szliśmy wtedy w kilka osób żółtym szlakiem z Glinki, a następnego dnia niebieskim do Złatnej i dalej na Halę Lipowską. Na Krawców Wierch nie da się szlakiem zrobić jednodniowej pętli i może właśnie dlatego warto zostać tam na noc. Mam nadzieję, że ten klimat pozostał do dziś.
Przykładowe trasy
Wielka Racza
Mierząca 1236 m n.p.m. Wielka Racza przez długi czas kojarzyła mi się tylko z zimowymi wypadami na narty, ale w końcu dotarłam na nią pieszo. Było to na początku maja 2014 roku i przyznam, że przebieg trasy odtwarzam głównie po zdjęciach. Chyba nie zrobiła na mnie ta góra jakiegoś kolosalnego wrażenia, skoro tak słabo ją pamiętam ;-) Szliśmy chyba z Rycerki, a następnie dłuuugim i żmudnym czerwonym szlakiem granicznym do Przegibka i w dół do auta. Dużo tu niewiadomych, a nie mam już ja zweryfikować informacji. Pamiętam natomiast całkiem niezłe ciasto w schronisku - wtedy wpadłam na pomysł, że zostanę recenzentką ciast schroniskowych. Będę chodzić po górach, jeść ciasta i opisywać je na blogu. Może warto wrócić do tego pomysłu?
Przykładowe trasy
Przegibek i Bendoszka Wielka
Przegibek jest przełęczą znajdującą się na wysokości 1000 m n.p.m. Dotarłam na niego dwukrotnie: pierwszy raz szlakiem granicznym z Wielkiej Raczy w maju 2014 i drugi raz pod koniec listopada tego samego roku czerwonym szlakiem od Rycerzowej. Choć określenie "szlakiem" jest pewnym nadużyciem, bo pamiętam, że szlak wtedy zgubiliśmy i szliśmy za słupkami granicznymi. Do schroniska na Przegibku dojść się udało już po ciemku. Dobrze wspominam nocleg w tym miejscu, to były jeszcze te czasy, gdy po sezonie schroniska świeciły pustkami i był taki kameralny nastrój.
Następnego dnia kierunek wyznaczał szlak niebieski aż do stacji kolejowej w Soli. Po drodze trzeba było wejść na dwie większe góry: Bendoszkę Wielką (1144 m n.p.m.) oraz Praszywkę (zwaną Parszywką ze względu na męczące podejście) - 1044 m n.p.m. Z tej pierwszej zapamiętałam rozległy punkt widokowy, z którego podziwiać można panoramę Beskidu Żywieckiego, Małej Fatry, a nawet Tatr. Dała mi trochę popalić ta wycieczka kondycyjnie, ale to, co najlepiej z niej pamiętam, to właśnie ten widok z Bendoszki.
Przykładowe trasy
Wielka Rycerzowa
Rycerzową (1226 m n.p.m.) mam na świeżo, bo dopiero co tam byłam na początku stycznia. Teraz jednak spróbuję nieco cofnąć się w czasie. W przeszłości byłam tam bodajże dwa razy - drugi to ten przy okazji wycieczki na Przegibek, o której przed momentem pisałam, a pierwszy w czerwcu 2014 r. W obu przypadkach droga na Rycerzową kojarzy mi się z czerwonym szlakiem z okolic Rajczy/Rycerki. Jezu, czemu ja tamtędy szłam dobrowolnie? To ponad 4 h i 11 kilometrów podchodzącego i opadającego lekko szlaku. W dodatku raz nie było nawet nic widać, bo była brzydka pogoda. Ech, młodość...
Lubię ten moment, kiedy stoi się na Małej Rycerzowej (1207 m n.p.m.) i chce się już odpocząć, a tu jeszcze ostatnie, ostre podejście na Wielką Rycerzową. Mocno pod górę idzie się też z Mładej Hory (898 m n.p.m.) na Jaworzynkę (1112 m n.p.m.). Myślę, że tego czerwonego szlaku dziś bym nikomu poleciła, chyba że jesteście młodzi i szaleni, jak ja wtedy. Podobnie żmudny jest też zielony szlak przez Muńcuł. Przetestowałam oba :-) W razie czego trudy wędrówki wynagradzają, naturalnie, widoki oraz możliwość pogłaskania owieczki w okolicy Mładej Hory. W dotyku jak sweterek - cytując moją złotą myśl sprzed lat.
Przykładowe trasy
Pilsko
Pilsko (1557 m n.p.m.) jest drugim po Babiej Górze najwyższym szczytem Beskidu Żywieckiego. Podobnie jak Wielką Raczę przez długi czas kojarzyłam je głównie z narciarstwem i zdecydowanie więcej razy z Pilska zjeżdżałam niż po nim chodziłam. W tej chwili przypominam sobie dwa piesze wypady na ten szczyt. Pierwszy, w lipcu 2009 r., z Przełęczy Glinne, czyli z przejścia granicznego między Polską a Słowacją. Nie wiem, jak teraz, ale wówczas było to taki dziki, mało uczęszczany szlak. Równocześnie jest to najszybsza droga na Pilsko, którego wierzchołek, nawiasem mówiąc, leży na terenie Słowacji. Nie pamiętam już, którym szlakiem schodziliśmy, ale obstawiam, że żółtym.
Drugi wyjazd miał miejsce w grudniu 2013 roku i było trochę przygód po drodze. Jego przebieg pokażę poniżej - w każdym razie pamiętam, że było to po dużych wichurach i szlak czarny był totalnie zablokowany powalonymi drzewami. Jedynym wyjściem było przeciskanie się przez gałęzie i zajęło to wieki. Później nie było lepiej, bo trzeba było przecierać szlak, grzęznąc w śniegu po kolana. Rany, jak mi wtedy buty przemokły! Do dziś to pamiętam. Zaraz po tym wyjeździe kupiłam sobie moje Meindle, które są ze mną do dziś. Z Hali Miziowej (1271 m n.p.m.) na szczęście bez większych problemów udało się wejść na Pilsko, z którego z powrotem do schroniska... zjeżdżałam na plecaku. Trzeba było nadgonić trochę czasu :-) Miło wspominam Pilsko głównie ze względu na oszałamiające widoki na wszystkie strony świata.
Przykładowe trasy
Babia Góra
Babia Góra... Ach, Babia Góra. Królowa Beskidów o kilku wierzchołkach, z których najwyższy jest Diablak - 1725 m n.p.m. Gdy w całym Beskidzie Żywieckim świeci słońce, jej czubek pokrywają chmury. To nie jest łatwa góra, zwłaszcza jeśli wybierzecie szlak przez wymagającą wspinaczki Perć Akademików. Ale mimo że wydaje się być niezbyt przyjazna, to przyciąga tłumy.
Przyciągnęła i mnie - dotychczas trzy razy. W lutym 2015 roku zdobyłam ją zimą z Przełęczy Krowiarki (1012 m n.p.m.). Widoki były oszałamiające i mimo mrozu i wiatru wędrówka była prawdziwą przyjemnością. Ten zimowy wyjazd nawet opisałam ostatnio na blogu. Wcześniej, we wrześniu 2011 roku, odkryłam ją we wczesnojesiennej aurze, idąc z Zawoi przez Perć Akademików. Wspinaczka po skałach przypomniała mi Tatry, które w tamtym okresie zaczynałam dopiero poznawać.
A pierwszy raz na Babiej byłam w sierpniu 2008 roku i był to jeden z bardziej wymagających i zarazem pierwszych moich wyjazdów w góry. Szliśmy z Korbielowa przez Głuchaczki, Mędralową (1169 m n.p.m.), Małą Babią (1517 m n.p.m.) do Markowych Szczawin. Następnego dnia percią na Babią Górę, zejście do Krowiarek i dalej przez Policę (1369 m n.p.m.) aż na Halę Krupową. 17-20 km dziennie z plecakami i bez kondycji. Bardzo mi ten wyjazd dał w kość. Na Markowych Szczawinach nie było już starego schroniska, a budowa nowego trwała - spaliśmy w ciasnym, wieloosobowym pokoju w GOPRówce, a w nocy pod budynkiem obserwowaliśmy lisa. Może to sentyment młodości, ale miło wspominam tamte czasy. W górach było mniej ludzi, było jakby bardziej dziko, spokojnie. Było w tym coś magicznego.
Przykładowe trasy
Hala Krupowa i Polica
Policę i Halę Krupową pamiętam słabo, ponieważ byłam tam tylko raz - 14 lat temu, ale bardziej dlatego, że byłam już po dwóch dniach wędrówki z plecakiem od Korbielowa przez Babią Górę i ledwo żyłam ;-) To była moja pierwsza taka wyprawa i chyba nie wiedziałam na co się piszę - oj, dało mi to w kość. Wracając do tematu - mierząca 1396 m n.p.m. Polica jest najwyższym szczytem pasma o tej samej nazwie, które rozciąga się od Przełęczy Krowiarki w kierunku wschodnim. W 1969 roku miało tu miejsce tragiczne wydarzenie - na Policy rozbił się samolot pasażerski PLL LOT. Zginęli wszyscy pasażerowie - 53 osoby. Ich pamięci poświęcono krzyż i pomnik.
We wschodniej części pasma, na stokach Okrąglicy, znajduje się schronisko na Hali Krupowej (1239 m n.p.m.), w którym spędziliśmy ze znajomymi noc. Następnego dnia zeszliśmy do Zawoi mało uczęszczanym, zielonym szlakiem. Z tamtego wypadu głównie pamiętam to, jak potwornie dała mi popalić wędrówka z plecakiem (17-20 km dziennie), a kondycję miałam wtedy zerową. Niestety nie mam z tamtego wyjazdu zbyt wielu zdjęć. Po latach wspominam to wszystko z uśmiechem na twarzy, więc chyba nie było aż tak źle, bo po górach chodzę nadal, a w Beskid Żywiecki wracam z przyjemnością.
Przykładowe trasy
...a gdyby jeszcze Wam było mało atrakcji, to odwiedźcie Muzeum Browaru Żywiec albo żywieckie zamki.
Na tym kończę dzisiejsze wspomnienia moich dawnych wypadów, przypadających mniej więcej na okres od 2007 do 2015 roku. Niedługo później zaczęłam pisać swój blog i na bieżąco (no, w miarę...) relacjonuję swoje wycieczki. Jak Wam się podoba taki przewodnik? Może w przyszłości coś podobnego przygotuję na temat Beskidu Śląskiego albo Tatr?
