wtorek, 27 lutego 2024

Zamek w Krasiczynie. Florencja Podkarpacia

Zamek w Krasiczynie, mimo burzliwej historii, zachował się niemal w niezmienionej formie z przełomu XVI i XVII wieku. Stanisław Krasicki wzniósł zamek obronny, a jego syn, Marcin, przekształcił go we wspaniałą renesansowo-manierystyczną rezydencję. Cztery okrągłe baszty, ażurowe attyki i dekoracja sgraffitowa o powierzchni 3500 m² czynią zamek w Krasiczynie unikatem na skalę Europy.


Pod koniec XVI wieku wojewoda przemyski - Stanisław Krasicki wzniósł murowany zamek na planie czworoboku, z czterema basztami-bastejami w narożach. Otaczały go rozlewiska i stawy, dające ochronę przed nieprzyjacielem. Syn Stanisława - Marcin - był jednym z największych mecenasów sztuki w ówczesnej Polsce. Nic dziwnego, że wszedłszy w posiadanie zamku, postanowił przekształcić go w manierystyczną siedzibę rezydencjonalno-obronną. 



W latach 1598-1633 podwyższono kurtyny i baszty, dodając ozdobne, ażurowe attyki. W jednej z baszt utworzono kaplicę i nakryto ją kopułą, natomiast bramę w skrzydle zachodnim nadbudowano o wieżę zegarową. Dziedziniec wzbogacono o parterowe krużganki. Cztery baszty noszą nazwy Papieska, Boska, Królewska i Szlachecka, co miało odzwierciedlać wieczny porządek oraz role kościoła, króla, papieża i szlachty. Prace budowlane prowadzone były pod kierunkiem architektów włoskich, a o świetności zamku świadczy fakt, że gościli w nim królowie: Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz i August II.



Po wymarciu męskiej linii Krasickich właścicielami zamku byli Modrzewscy, Wojakowscy, Tarłowie, Potoccy i Pinińscy. Od tych ostatnich rezydencję odkupił w 1835 r. książę Leon Sapieha, pozostawiając zamek w rękach swojego rodu do 1939 roku. Sapiehowie przyczynili się do rozwoju Krasiczyna i jego okolic. Na początku II wojny światowej zamek został zrabowany przez żołnierzy radzieckich. Po wojnie swoją siedzibę miało tu Technikum Leśne, a następnie majątek stał się własnością Fabryki Samochodów Osobowych. Obecnie zamek jest udostępniany do zwiedzania. 



Zamek w Krasiczynie należy do najwspanialszych polskich przykładów renesansowych rezydencji. Krasiccy pozostawili po sobie unikalne dekoracje ścienne, portale, loggie, arkady. Mieszcząca się w Baszcie Boskiej kaplica przyrównywana do Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Dzięki zaangażowaniu późniejszych właścicieli, Sapiehów, do dziś możemy podziwiać ten unikatowy zabytek.







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz