XIX-wieczny Fort Barycz powstał jako jedno z umocnień Twierdzy Kraków. O jego potędze przekonali się w 1914 roku Rosjanie, którzy próbowali nacierać na miasto od strony Wieliczki. Podczas drugiej wojny światowej przejęli go Niemcy, a po 1945 r. - testowano tu rakiety meteorologiczne. Do końca stycznia 2023 roku fortem opiekowało się Muzeum Twierdzy Kraków, które w trybie natychmiastowym musiało oddać obiekt miastu... O przeszłości oraz niepewnej przyszłości Fortu Barycz przeczytacie poniżej.
Pisząc o Forcie Barycz, należy zacząć od Twierdzy Kraków (Festung Krakau). Jej powstanie ogłosił 12 kwietnia 1850 roku cesarz Franciszek Józef. Wieloetapowa budowa trwała aż do pierwszej wojny światowej i w efekcie w 1914 roku Kraków otoczony był ponad 30 fortami na obwodzie 57 kilometrów! W listopadzie i grudniu tego samego roku umocnienia pomogły zatrzymać Armię Rosyjską i duży wpływ na to zwycięstwo miał Fort Barycz, który bronił miasta od strony Wieliczki.
Forty 50 ½ Ost (wschód) Barycz i West (zachód) Kosocice powstały w latach 1897-1898 w ramach VII obszaru warownego Twierdzy Kraków. Strzegły południowo-wschodniej części obwarowań. Nieco większy Fort Barycz mógł pomieścić załogę 113 artylerzystów, 56 piechurów i 6 pionierów dowodzoną przez 4 oficerów. O wyjątkowości tego obiektu świadczy jego budowa - oprócz bloku koszarowego, suchej fosy, galerii oraz dwóch kaponier, powstał także (obecnie zasypany ziemią) tradytor wyposażony w dwie armaty.
Główna część fortu została wyposażona w cztery wieże obrotowe z ośmiocentymetrowymi armatami (piąta wieża służyła do obserwacji); ostrzał następował także z galerii oraz dwóch kaponier (z czterema szybkostrzelnymi armatami 6-centymetrowymi). Fort Barycz sprawdził się w boju w grudniu 1914, kiedy atak na Kraków przypuściła Armia Rosyjska. Wraz z fortami Kosocice, 50 Prokocim i 51 Rajsko bronił podejścia z kierunku południowo-wschodniego.
Po I wojnie światowej fort trafił w ręce Wojska Polskiego, a podczas II WŚ - zajmowali go Niemcy. Po wojnie, w latach 1957-61, naukowcy z AGH testowali tu rakiety meteorologiczne, a w czasach zimnej wojny LWP wykorzystało fort na swoje potrzeby. Zasypano tradytor, a obok zbudowano PRL-owski budynek "klocek". Do końca stycznia 2023 roku fortem opiekowało się Muzeum Twierdzy Kraków - przedsięwzięcie obywatelskie złożone z pasjonatów, którzy dbali o obiekt i regularnie organizowali zwiedzanie. Niestety decyzją urzędników fort musiał zostać zwrócony miastu. Jaki będzie dalszy los obiektu - nie wiadomo. Mieliśmy przyjemność skorzystać z ostatniego zwiedzania 29 stycznia 2023 roku i z tego wydarzenia pochodzą zdjęcia.
EDIT: Wg informacji ze strony krakow.pl fort musiał zostać zwrócony miastu ponieważ "w opinii urzędników miejskich podmiot zajmujący ten teren nie realizuje celów umowy, a także jest zadłużony względem miasta". Dalsze losy obiektu nie są znane.
Fort Barycz od dawna był jednym z najbardziej niesamowitych i tajemniczych obiektów Twierdzy Kraków. Teraz doszła do tego kolejna zagadka - niepewna przyszłość obiektu oraz niezrozumiała decyzja włodarzy Krakowa o zwrócenie w trybie natychmiastowym Baryczy miastu. Los fortu wydaje się mocno niepewny i pozostaje mieć nadzieję, że oprze się tej niezrozumiałej decyzji równie dobrze, jak Armii Rosyjskiej w 1914 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz