poniedziałek, 8 kwietnia 2024

Chojnów - średniowieczne miasto tkaczy

Chojnów jest miastem w województwie dolnośląskim, które w średniowieczu słynęło z tkactwa i  sukiennictwa. Jego historia sięga jednak dużo dalej, bowiem pierwsze ślady osadnictwa w tym miejscu sięgają paleolitu. Na przestrzeni wieków Chojnów należał do Piastów, był lennem Królestwa Czech, a także przechodził w ręce Habsburgów, a następnie Prus i Niemiec, by po II wojnie światowej stać się częścią Polski. Historię Chojnowa odkrywaliśmy, spacerując po mieście i podziwiając jego zabytki.

Zwiedzanie Chojnowa zaczęliśmy nietypowo, od Parku Piastowskiego i znajdującej się w nim wieży ciśnień. Powstała ona prawdopodobnie w 1915 r. na wzgórzu wschodnim w nowo powstałym parku; z kolei wzgórze zachodnie zajęła nieistniejąca już dziś restauracja Hopfenberg-Gaststätte. Wieża prawdopodobnie pełniła też funkcje widokowe, a na jej szczycie znajdował się taras. Obecnie obiekt popada w zapomnienie. 


Dominantę chojnowskiego rynku, jednego z najdłuższych rynków w Polsce, stanowi kościół św. Piotra i św. Pawła. Był wznoszony w okresie od początku XIV wieku do 1468 r. jako trójnawowa bazylika. W kolejnych stuleciach przechodził kolejne rozbudowy, między innymi trzej sukiennicy ufundowali południową kaplicę. W XVI wieku wzniesiono zakrystię oraz wykonano zwieńczenie attykowe wieży. W 1543 r. rodzina Bożywojów ufundowała kaplicę grobową, zwaną odtąd północną Kaplicą Bożywojów. Na ścianach kościoła podziwiać można epitafia z XVI-XVIII wieku. 


W jednej z bocznej uliczek rynku wznosi się Baszta Tkaczy, która od XV wieku broniła północnej kurtyny murów obronnych miasta. W XVI wieku zwieńczono ją renesansową attyką, w połowie stulecia XVII spłonęła i została odbudowana. Przechodziła kilka renowacji, w tym gruntowną na początku XX wieku. Do wysokości attyki wieża mierzy 15 metrów, a na jej elewacji widać ślad imponujących murów miejskich, które miały 5,5 metra wysokości oraz 2 m grubości. 

Następnie skierowaliśmy się na Plac Zamkowy, przy którym oprócz warowni znajduje się też Urząd Miejski. Pierwotnie ratusz położony był na chojnowskim rynku, jednak został rozebrany po tym, jak w 1875 r. zawaliła się jego wieża. Sam zamek powstał w czasach Henryka V, czyli w drugiej połowie XIII wieku. Został zniszczony przez husytów w XV wieku, a w kolejnym wieku przebudowany na styl renesansowy. Z tego okresu pochodzi portal z wizerunkiem księcia Fryderyka III i jego żony, uznawany za jedno z najwybitniejszych dzieł śląskiego renesansu. Zamek był kilkukrotnie niszczony i odbudowywany, zmieniała się też jego funkcja. W 1813 r. mieścił się tu lazaret, po 1831 r. był siedzibą szkoły katolickiej, administracji i sądu. Od 1933 roku w budynku mieści się muzeum (reaktywowane po II wojnie światowej). 


Tuż za zamkiem znaleźliśmy lapidarium powstałe w miejscu zasypanej fosy zamkowej. Powstało ono pierwotnie w 1933 r., a po 1970 roku zaczęto tu zwozić fragmenty nagrobków oraz fontanny z rynku. Zgromadzono tu kilkadziesiąt zabytków sztuki kamieniarskiej datowanych od XVI do połowy XX wieku. Swoje miejsce znalazł tu nawet żeliwny słup latarni gazowej oraz żeliwny nagrobek z XIX wieku. Niestety nie dane było nam to zobaczyć z bliska, bo lapidarium było zamknięte.

Chojnów był jednym z miast, miasteczek i wiosek, jakie zwiedziliśmy na swojej drodze przez zachodnie tereny województwa dolnośląskiego oraz południowe lubelskiego. Wyróżnia go historia oraz ciekawa architektura z licznymi zabytkami. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz