wtorek, 14 listopada 2023

Góra Świętej Doroty w Będzinie. "Ślęża" Zagłębia Dąbrowskiego

Na najwyższe wzniesienie Zagłębia Dąbrowskiego - Górę Świętej Doroty - można dostać się, przemierzając Via Regia - słynną Drogę Św. Jakuba. Ale zanim to miejsce zdominowali chrześcijanie, na "Dorotce" istniało grodzisko kultury łużyckiej oraz pogańska świątynia. Zagłębiowska "Ślęża" pełna jest tajemniczych historii.


Góra Świętej Doroty, czyli popularna "Dorotka", znajduje się na terenie dzielnicy Będzina - w Grodźcu. Jest to najwyższe wzniesienie Zagłębia Dąbrowskiego i  Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego - mierzy 382 m n.p.m. Jej zbocza są ciekawym punktem widokowym, z którego można podziwiać panoramę Zagłębia i Śląska. W krajobrazie dominuje zieleń, ale z łatwością można dostrzec zabudowę okolicznych miast i zakładów przemysłowych, takich jak Elektrownia Łagisza. 



Przez Dorotkę prowadzą ścieżki spacerowe, trasy downhillowe oraz szlaki turystyczne. Choć wejście na górę jest banalnie proste i nikomu nie przysporzy żadnych trudności, to przez chwilę można poczuć się, jak na prawdziwej wycieczce. Przez wierzchołek przebiega także długodystansowy szlak chrześcijański - Via Regia - Droga Św. Jakuba. 


To nie jedyny związek tego miejsca z religią. Na szczycie wzniesiono w 1635 roku kościół pod wezwaniem Świętej Doroty. To właśnie od patronki świątyni wzgórze, zwane wcześniej Przemienienia Pańskiego, wzięło istniejącą do dziś nazwę. W XIX wieku kościół zasłynął cudownym obrazem Matki Boskiej i bijącym u stóp wzgórza źródełkiem, którego woda podobno ma cudowne właściwości przywracania wzroku. Podczas naszej wizyty świątynia akurat była w remoncie. 



Zanim Górę Świętej Doroty zdominowali chrześcijanie, na jej wierzchołku istniało grodzisko i świątynia kultury łużyckiej. Pod koniec funkcjonowania, czyli około VII-V wieku p.n.e. osada posiadała kamienno-ziemne fortyfikacje. Jest to jedyny poświadczony gród z tamtego okresu odkryty na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Podczas wykopalisk znaleziono fragmenty naczyń ceramicznych, a nawet nietypową lampę na tłuszcz płynny. Zakłada się, że w epoce brązu Góra Św. Doroty była siedzibą władcy panującego nad krainą leżącą pomiędzy Przemszą a Brynicą.


Skojarzenia z dolnośląską Ślężą nie są przypadkowe. W obu tych miejscach kultura pogańska została wyparta przez religię chrześcijańską; obie góry miały niegdyś charakter magiczny i wyróżniają się w krajobrazie. Oba te miejsca mają też specjalne miejsce w moim sercu. Tylko na "Dorotce" nie ma tłumów - ale to akurat jej zaleta. 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz