wtorek, 16 marca 2021

Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy. Drewniane perły baroku

Na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO trafiają miejsca o ponadprzeciętnej wartości kulturalnej. Na Dolnym Śląsku mamy trzy takie obiekty: Halę Stulecia we Wrocławiu oraz Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze. Dziś pokażę Wam świątynie, będące jednymi z najcenniejszych zabytków w Polsce i Europie!


Czym są Kościoły Pokoju? 

25 października 1648 roku podpisano traktat westfalski kończący trwającą od 1618 roku wojnę trzydziestoletnią. Po wybuchu wojny ewangelikom odebrano prawo do wyznawania własnej wiary i posiadania własnych kościołów. Tę kwestię naprostował dopiero traktat pokojowy -  na mocy jego postanowień na terenie Dolnego Śląska mogły powstać trzy świątynie na obszarach księstw dziedzicznych w Jaworze, Głogowie i Świdnicy. 

Ich powstanie wiązało się z pewnymi ograniczeniami, m. in. mogły zostać wzniesione tylko z materiałów nietrwałych, takich jak drewno czy słoma, a ich budowa nie mogła trwać dłużej niż rok. Mimo trudności udało się w drugiej połowie XVII wieku postawić trzy kościoły, z czego do czasów współczesnych przetrwały tylko dwa (głogowski spłonął w 1758 roku). Oba od 2001 roku znajdują się na prestiżowej Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Kościół Pokoju w Świdnicy



Świdnica leży niedaleko Wałbrzycha i znana jest głównie jako ośrodek przemysłowy. Jest jednak coś, co sprawia, że ściągają tu tłumy turystów. I to nie byle co - największą drewnianą barokową świątynię w Europie. Jej budowa trwała 10 miesięcy, a pierwsze nabożeństwo odprawiono tu 24 czerwca 1657 r. Budowę świątyni sfinansowano dzięki kweście, którą wsparli przedstawiciele wszystkich grup społecznych: od chłopów po szlachtę. 


Kościół mógł pomieścić aż 7,5 tysiąca osób, w tym 3 tysiące na miejscach siedzących. Niezwykle cenne jest jego wyposażenie: barokowa ambona i ołtarz, dzieła Gotfrieda Augusta Hoffmanna; zabytkowe organy z lat 1666-1669; loża Hochbergów - najważniejszych dobroczyńców kościoła oraz liczne malowidła na stropach i emporach. 



Gdy sytuacja ewangelików na Śląsku uległa poprawie, na przykościelnym terenie wzniesiono między innymi dzwonnicę oraz szkołę, której absolwentem został Carl Langhans - znany Wam już z bloga projektant Bramy Brandenburskiej i paru innych znaczących obiektów (przeczytacie o nim TU i TU).


Świątynię można zwiedzać przez cały rok (szczegóły TUTAJ), w kościele odbywają się nabożeństwa w niedziele o 10:00. 


Kościół Pokoju w Jaworze



W położonym na południe od Legnicy Jaworze znajduje się drugi z zachowanych Kościołów Pokoju. Został zbudowany w latach 1654–1655 według projektu Albrechta von Säbischa, a jego powstanie możliwe było dzięki zbiórce pieniężnej, którą wsparli darczyńcy z kilku krajów, jaworscy mieszczanie oraz dolnośląskie rody szlacheckie: rodziny von Nostitzów, von Reibnitzów czy von Zedlitzów.


Kolejne lata poświęcono na wyposażenie wnętrza kościoła. Zamontowano drewnianą chrzcielnicę, ławy, krzesła i taborety. W 1670 roku pojawiła się ambona wykonana przez Mathiasa Knote z Legnicy, a w roku 1672 do świątyni wstawiono ołtarz wykonany przez Martina Schneidera z Kamiennej Góry. Barokowe wyposażenie świątyni jest jednym z jego największych skarbów.

Wnętrze świątyni wypełniają cztery kondygnacje empor, których parapety zdobią obrazy ilustrujące Stary i Nowy Testament oraz pejzaże z zamkami i tarcze heraldyczne. Na szczególną uwagę zasługują polichromie, które sprawiają, że obiekt wyróżnia się na tle historii sztuki europejskiej II połowy XVII w. ze względu na swą unikatowość i wysokie walory artystyczne.


Kościół jest dostępny dla zwiedzających przez cały rok (szczegóły TUTAJ), nabożeństwa odbywają się w niedziele o 11:00. Od maja do września organizowane są w zabytkowych wnętrzach Jaworskie Koncerty Pokoju.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz