niedziela, 19 marca 2023

Cerkiew w Kwiatoniu ponad różnicami

Uchodząca za jedną z najpiękniejszych cerkwi w Polsce, łemkowska świątynia w Kwiatoniu jest prawdziwym skarbem Małopolski i Beskidu Niskiego. W przeciwieństwie do bieszczadzkich cerkwi, przetrwała w idealnym stanie i dziś służy wyznawcom prawosławia oraz rzymskim katolikom jako świątynia ekumeniczna. Polichromie oraz ikonostas, które zostawili po sobie Łemkowie, na zawsze pozostaną tu świadectwem po dawnych mieszkańcach tych ziem. 

Miejscowość Kwiatoń (pierwotnie Kwiatków) znajduje się w Beskidzie Niskim, pomiędzy Uściem Gorlickim a Wysową. Wieś lokowano w XIV wieku. Greckokatolicka cerkiew pw. św. Paraskiewy zbudowana została w drugiej połowie XVII wieku. Wieżę dobudowano w roku 1743, a dokładną datę jej powstania potwierdza napis znaleziony na jednej z belek konstrukcyjnych. Jest to najstarsza datowana wieża świątyni łemkowskiej. W przeciwieństwie do większości bieszczadzkich cerkwi, beskidzkie zachowały się w bardzo dobrym stanie, ponieważ zostały przejęte przez kościół rzymskokatolicki tuż po Akcji Wisła. Już w 1947 roku świątynia była użytkowana jako kościół obrządku łacińskiego. Cerkiew w Kwiatoniu obecnie jest świątynią ekumeniczną, służąc wspólnocie prawosławnej i będąc kościołem pomocniczym parafii rzymskokatolickiej w Uściu Gorlickim.


Świątynia jest typowym przykładem łemkowskiej architektury cerkiewnej i uchodzi za jedną z najpiękniejszych cerkwi w Polsce. W 2003 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jej bryła została podzielona na trzy części:prezbiterium, nawę oraz wieżę. Została wzniesiona w konstrukcji zrębowej i w całości pokryta gontem. Wyposażenie cerkwi pochodzi z okresu od XVII do XX wieku i dominuje tu styl późnego baroku. Na szczególną uwagę zasługują polichromie figuralne i ornamentalne z 1811 roku, które naśladują dekorację architektoniczną. Zachowało się kompletne wyposażenie: ikonostas autorstwa M. Bogdańskiego z 1904 roku, w prezbiterium ołtarz główny z XIX wieku oraz dwa ołtarze boczne z ikonami Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz Zdjęcia z Krzyża. Przy ikonostasie znajdują się ażurowe wrota dla kapłana, a po bokach - wrota diakońskie. 


Cerkiew pw. św. Paraskiewy jest jedną z najpiękniejszych drewnianych świątyń, jakie udało nam się zwiedzić w Beskidzie Niskim. Wspaniale widzieć, jak zadbano o ten cenny zabytek i że do dziś służy on wiernym różnych obrządków. To nie tylko uczta dla oka miłośników sztuki, ale też wspaniały przykład na pojednanie i współpracę ponad różnicami.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz