Kuks jest niewielką wioską w Czechach, której główną atrakcją jest potężna budowla z mnóstwem barokowych rzeźb. Nie jest to jednak pałac - jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka - lecz dawny szpital Bonifratrów, pozostałość po uzdrowisku z początku XVIII wieku, które zbudował hrabia Sporck.
Hrabia Franz Anton Sporck odziedziczył Kuks w 1684 roku po swoim ojcu, Johannie. Hrabia był jednym z bardziej zasłużonych niemiecko-czeskich szlachciców okresu baroku; utrzymywał kontakty z wysoko postawionymi osobistościami i artystami (Augustem II Mocnym, Vivaldim, Bachem). Gdy Sporck odkrył w Kuksie lecznicze źródła mineralne, postanowił zbudować uzdrowisko ze szpitalem. W latach 1692-1724 wzniesiono rozległy zespół barokowych budynków.
W 1702 r. powstał teatr i tor wyścigowy, w 1704 r. - łaźnia i pensjonaty, w latach 1707-1716 kościół szpitalny Świętej Trójcy z grobowcem rodzinnym oraz szpital z ogrodem. W 1710 r. ukończono budowę pałacu, a w latach 1720-1724 dobudowano nowy dom zdrojowy i Dom Filozofów z biblioteką. Jeszcze za życia Sporcka znaczenie uzdrowiska stopniowo malało, a po jego śmierci w 1738 r. popadło w ruinę z powodu braku zainteresowania spadkobierców. W 1901 roku rozebrano pałac.
Współcześnie Kuks odzyskał swój blask i jest jednym z najcenniejszych zabytków w tej części Czech. Na prawym brzegu Łaby do dziś zachował się szpital z kościołem Trójcy Świętej, zbudowany w latach 1707-1716 według projektu włoskiego architekta Giovanniego Battisty Alliprandiego. Ołtarz główny zabudowany jest z piaskowca pokrytego imitacją marmuru. Znajduje się tu także zejście do rodzinnego grobowca z obrazem Memento Mori.
Wejście do krypty możliwe jest także z zewnątrz, a sam grobowiec został zbudowany stosunkowo wysoko na wzgórzu. Miało to swój cel - w środku zawsze palił się ogień, który hrabia mógł widzieć z położonego na drugim brzegu rzeki pałacu. W grobowcu zachowały się liczne miedziane trumny, które przetrwały w dobrym stanie dzięki specjalnemu mikroklimatowi panującemu w pomieszczeniu.
Na tarasie przed szpitalem ustawiono rzeźby alegoryczne autorstwa barokowego rzeźbiarza Matyáša Bernarda Brauna. Od wschodu 12 cnót, od zachodu 12 przywar. Pośrodku znajduje się posąg Wiary, a na balustradzie znajdują się posągi siedmiu Błogosławieństw. Dziś oryginały znajdują się w dawnej sali głównej szpitala zwanej Lapidarium, a na tarasie zobaczyć można ich kopie.
Jednym z najpiękniejszych pomieszczeń szpitala Kuks jest Apteka pod Jabłkiem Granatu otwarta w 1743 r. Obecnie jest ona drugim najstarszym tego typu zabytkiem w Europie Środkowej. Najstarsze puszki apteczne wyprodukowano z drewna lipowego maczanego w byczej krwi. Pośrodku stoi stół aptekarski, z którego wyrasta "drzewo życia" dawniej używane jako stojak na wagi talerzowe. Nad drzwiami znajduje się rzeźba jednorożca, którego róg pochodzi od ssaka morskiego narwala. Jego proszku używano kiedyś jako lekarstwa na ukąszenie węża.
Hospital Kuks bardzo nas zaskoczył. Wybraliśmy się do niego całkiem spontanicznie, nie do końca wiedząc, czego się spodziewać. Pierwszy raz zwiedzaliśmy tak stary szpital i byliśmy zaskoczeni wspaniałym barokowym wystrojem i rzeźbami. Apteka wywarła na nas kolosalne wrażenie, a krypta była ciekawym uzupełnieniem całości. Wybierzcie się tam koniecznie!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz